mannurat.com mannurat.com mannurat.com mannurat.com mannurat.com mannurat.com

mannurat.com 8/30/2005

maysa pay a gacela

maysa man pay ngarud a gacela ni federico garcia lorca:

Gacela ti Panaglibas

Napukawko ti bagik iti baybay iti adun a daras
a ti lapayagko napno iti kappuros a sabsabong,
a ti dilak napno iti ayat ken sagaba.
Namin-adun a napukawko ti bagik iti baybay,
kas iti pannakapukawko iti bagik iti puso ti sumagmamano nga ubbing.
Awan ti mangted iti agek
wenno maysa a mangapros iti kaipasngay a maladaga
ket malipatanna ti naulimek a bangabanga dagiti kabalio.
Ta dagiti rosas sapulenda iti rupa
ti ragangirang a langalang ti tulang
ket dagiti ima ti tao awananen rikna
no di mangtulad kadagiti ramut iti sirok ti daga.
Iti pannakapukawko iti bagik iti puso ti sumagmamano nga ubbing,
napukawko ti bagik iti adun a daras iti baybay.
Diak iginggina ti danum, innak a sapsapulek
ti ipapatay a no sadino ti lawag ibusennak.

mannurat.com 8/26/2005

gacela ni lorca

awan mayat a maikur-it. latta.

padasek man ngarud ti agipatarus kadagitoy gacela ni lorca. ti gacela ket maysa a forma ti arabic a daniw a gagangay a maipapan iti ayat ken patay ken erotica.

yilokotay' man ti sumagmamano a gacela ni lorca, ngem pasensiakayon, literal sa ti dadduma a paset, from english translations ngamin dagitoy, kas koma iti daytoy "nor of the moon with a serpent's mouth/that labors before dawn" "agob-obra" kadi wenno "agpaspasikal" wenno "agpakpakarigat" wenno "mamarparigat" daydiay "labors" dita? "mamarparigat" ti impanko nupay saanak a kontento, panagriknak kasali iti kontexto ti "tortures of the grass." awan ngamin ti original spanish a texto a masarakak, ken nasayaat koma no kabisado datao ti español ta dagiti koman orihinal nga español a gacela ti impatarusko.


Gacela ti Nasipnget a Patay

Kayatko nga iridep ti darepdep dagiti mansanas,
ti agsanud manipud iti ringgor dagiti sementerio,
kayatko nga iridep ti darepdep daydiay nga ubing
a kayatna a putden ti pusona iti tengngat' baybay.

Diak kayat a mangngeg manen a dagiti natay dida mapukaw ti darada,
a ti agruprupsa a ngiwat ket naynay a dumawdawat iti danum.
Diak kayat a maammuan dagiti pannakaparparigat ti ruot
wenno ti bulan nga addaan ngiwat ti serpiente
a mamarparigat sakbay ti bannawag.

Kayatkot' maturog apagdarimat,
apagdarikmat, maysa a minuto, maysa a siglo;
ngem nasken a maammuan ti amin a saanak a natay;
nga adda kuadra ti balitok kadagiti bibigko;
a siak ti bassit a gayyem ti Akin-laud a pasilio;
a siak ti napigsa nga anniniwan dagiti luak.

Iti parbangon, abbongannak iti belo,
ta ti parbangon kurkurannak iti sagsangarakem a kuton.
Ket babasaem iti danum-ubbog dagiti sapatosko
tapnon maigalis ti silud ti manggagama.

Ta kayatko nga iridep ti darepdep dagiti mansanas,
ti mangammo iti unnoy a mangdalus kaniak iti daga;
ta kayatko ti makipagbiag iti daydiay ubing iti sipnget
a kayatna a putden ti pusona iti tengngat' baybay.



Gacela ti Desperado nga Ayat

Saan a kayat ti rabii ti umay
isut' gapuna a dika makaumay
ket saanak a makapan.

Ngem mapanak,
uray no manggagama nga init kanenna ti pispisko.

Ngem umayka
a dayta dilam pinuoran ti tudo nga asin.

Saan a kayat ti aldaw ti umay
isut' gapuna a dika makaumay
ket saanak a makapan.

Ngem mapanak
iparangkapko kadagiti tukak ti ngatngatingatek a sabong.

Ngem umayka
babaen dagiti napitak a poso negro ti kasipngetan.

Rabii man wenno aldaw dina kayat ti umay
tapno koma pumusayak gapu kenka
ket pumusayka gapu kaniak.


mannurat.com 8/19/2005

panagsurat, panagedit, panagsuratan, panagmulat' kamote

awan maisip a mayat a maiblag ita. daytoy man pay lang, ipabasak kadakayo ti inlanad ni apo juan sp. hidalgo jr., iti kolumna idi iti bannawag a pugon. naipablaak daytoy iti febrero 12, 1968 a bilang ti bannawag (hmm, diak pay naipasngay idi, a). maipapan kadagiti mannurat, kangrunaan dagiti agdadamo; iti panagsurat, kangrunaan iti no kasano ti talaga nga agsurat ken no ania, aya, ti isurat.

ipanko daytoy ita ta idi man 1960s agpapan ita, kasla awan namalbaliwan wenno pamalbaliwan ti literatura iloko mainaig kadagiti mannuratna. isu latta dagiti parikut nangruna kadagiti agdadamo, iti panagsuratan, iti panagedit dagiti appo nga editor dagiti pagipabpablaakantay' a magmagasin.

bareng adda maitedna kadatayo a napateg a tip ken palagip, kadatayo amin a mannurat, bangolan man a kunada, beterano man a maawagan, premiado man a sasawenda, wenno agdadamo man a masasao, kattungbol man a mainagnaganan, mannurat man wenno mannurot lang. kaimportantean siguro a palagip ken tip ket daydiay kaudian a parapo ni apo hidalgo jr.

ala, ket, basaentay', a, adtoy man:

Saan nga agsarday ti panagsangpet dagiti sarita iti BANNAWAG. Kaaduanna ti aggapu kadagiti agdadamo a mannurat. Ngem iti duapulo a sarita, nagasaten no adda maysa a maagsaw a mabalin nga ipablaak. Adu ti gapuna a saan a mabalin nga ipablaak dagiti gapuananda. Nakapsut a balabala, sinantatao dagiti agbibiag, awan ti rinnisiris, makapasuyaab ti taldiap-napalabas, saan a nasayaat ti pannakarisut ti parikut, awan masnop a turongen dagiti pasamak, bassit ti ammo ti mannurat iti banag a sursuratenna, saanna nga ammo ti agsurat iti nasayud nga Iluko, ken dadduma pay. Nabatad nga agkurang iti ammo maipapan iti panagsurat iti sarita ti nangipaw-it iti manuskrito nga inawaganna iti sarita.

Tapno maliklikan ti masapa a pannakapaay dagitoy agdadamo a mannurat, insingasingmi nga agbasada kadagiti nailibro a sarita dagiti malalaki iti tay-ak ti literatura. Adalenda a naimbag dagita nailibro a sarita ken aramatenda a modelo kadagiti suratenda. Patienmi a no kakasta a sarita ti basaenda, imposible a di ngumato ti kalidad dagiti suratenda.

Bassit ti namnamami nga adda masarakan a libro maipapan iti panagsurat iti sarita kadagiti biblioteka ti munisipio. Ngem dakkel ti namnamami nga adda latta masarakan ni agdadamo a mannurat a kasta a libro iti biblioteka ti pagadalanda. Adu a mannurat iti probinsia ti nagsurat kadakami nga awan ti masarakanda a nailibro a sarita ken libro maipapan iti panagsurat iti sarita (mairaman metten ti libro maipapan iti panagsurat iti salaysay, daniw, nobela, drama, kritika, damdamag).

Ala, no talaga nga awan, saan latta a naupay ti BANNAWAG a nangipamuspusan iti panangtulongna ken ni mannurat tapno agbalin a naan-anay a mannurat ken pakairanudan ti talentona nga agsurat. Tulonganna dagiti mannurat iti kada ili ken probinsia a mangbangon kadagiti gungloda. Patienna a babaen ti panagaammo ken panagsisinninged dagiti mannurat nga agkakailian ken agkakaprobinsiaan, makapagiinnadalda iti panagsurat. Saan la a dayta, naangay pay dagiti seminar a nakaawisan dagiti mabigbig a mannurat a nangbalakad kadagiti padada a mannurat maipapan iti nadumaduma a benneg ti panagsurat.

Ania ti napasamak? Nabuntog ti panagadal dagiti mannurat. Iti BANNAWAG, saan nga agsarday ti panagsangpet dagiti manuskrito. Madlaw a dagus a kasla bassit-usit ti pagnaan dagiti panagtataripnong ken pammalakad dagiti mabigbig a mannurat no basaem dagiti agsangpet a manuskrito. Nalabit a saan a nasamay ti panaglekteur dagiti naawis a mannurat wenno saan a malagip dagiti nakitaripnong ti nasao kadakuada idi suratendan ti impaw-itda iti BANNAWAG.

Pudno a mapukaw ti essem ti editor nga agbasa iti sarita no kalpasan ti duapulo a manuskrito a basaenna ta awan man laeng ti uray maysa a mapilina. Agasem ngamin ti tuokna bayat ti panangarado dagiti matana iti 13 a panid ti kada sarita a basaenna; ti 30 a minuto a panangbasana a naimbag iti kada sarita; ti maupay a seggana a mangduktal iti "anag ti biag" a namnamaenna nga ipaay ti mannurat agingga iti maudi a panid ti manuskrito! Saan laeng nga agkamata, agarrap ken mabutbotan ti ulo ti editor nga agbasa kadagiti kawaw a sarita; aguban pay a dina oras!

Ngem, ala, saan pay laeng a napaay ti namnama dagiti dadduma a mannurat a matulongan dagiti padada a mannurat tapno agbalinda met a naan-anay a mannurat. Kalpasan ti uppat a bulan a pannakabangon ti GUMIL Pangasinan, nangbangonda iti maysa a pagiwarnak nga agpaay kadagiti amin a mannurat nga Ilokano. GUMIL Filipinas ti nagan daytoy binulan a pagiwarnak. Dagiti mannurat met laeng ti mangigastos iti pannakaimalditna. Rimmuaren ti umuna a bilang iti Nobyembre. Naibusen. Rimmuar manen ti maikadua a bilang iti Disyembre. Naiwaragawag iti magasin ken suplemento ti BANNAWAG ti iruruar ti maikadua a bilang ngem mano dagiti nangipaw-it iti selio a pangibuson iti kopia nga agpaay kadakuada? LIBRE daytoy a GUMIL Filipinas. Ania pay ti sapulen ni mannurat?

Kurang ti ammo ni mannurat maipapan iti panagsurat iti sarita. Rinugian ngarud ti GUMIL Filipinas nga ipablaak iti maikadua a bilangna ti umuna a paset ti MAKASURATKA MET ITI SARITA a sinurat ni Apo Angel Anden iti BANNAWAG idi kanikapito a tawen. Iti maikatlo a bilang ti GUMIL Filipinas, rugianna nga ipablaak ti MAKASURATKA MET ITI SALAYSAY, impablaak met laeng ti BANNAWAG idi kanikanem a taWen. Kurang ni mannurat iti "background" iti literatura, rinugian ngarud ti GUMIL Filipinas nga ipablaak ti salaysay ni Dr. Marcelino Foronda maipapan iti ababa a pakasaritaan ti Literatura Ilokana, ti salaYsay ni Propesor Leopoldo Y. Yabes maipapan iti Akem ni Mannurat a Pilipino iti Filipinas.

Gapu ta saan nga ikaskaso ni mannurat ti umno a pannakaisurat dagiti balikas nga aramatenna, impablaak ti GUMIL Filipinas dagiti artikulo da Virgilio Vives (ti umno a pannakaaramat ti NGA ken A, TI ken ITI ken dadduma pay a bambanag maipapan iti Ortograpia Ilokana), ken Atty. Lacuesta (maipapan iti makunkuna a Lengguahe Nasional).

Adunto pay ti ipablaak ti GUMIL Filipinas a makatulong ken ni mannurat. Kas iti makasuratka met iti daniw, nobela, damdamag, drama, kritika literatura, biograpia ken dadduma pay.

Adda pay kopia ti maikadua a bilang ti GUMIL Filipinas. Ulitenmi: LIBRE daytoy a pagiwarnak ket awan ti aramiden ti mannurat no di ti panangipaw-itna iti selio a pangibuson iti kopiana. Iturongyo ti suratyo iti: Editor, GUMIL Filipinas, 1655 Soler, Manila.

No awan ti magatangyo a libro iti iliyo, no awan ti libro a mabulodyo iti biblioteka ti eskuela ken munisipioyo, no awan ti gungloyo a mannurat iti ili ken probinsiayo, no awan latta ti mabalinyo a pagadalan nga agsurat malaksid ti panagbasayo iti aglinawas a BANNAWAG, ken no diyo kayat ti maaddaan iti kopia ti GUMIL Filipinas, nasaysayaat laengen no inkay agmula iti kamote wenno karabasa wenno mais ngem ti panangar-arapaapyo nga agbalin a mannurat. Bambannog ken sasauryo no suratkay a surat a diyo met ammo no husto wenno saan ti ar-aramidenyo.

mannurat.com 8/10/2005

tmi: bassit a makuna

blag version ti impostek iti dap-ayan II ti iluko.com:

kablaaw ken abrasa kadagiti pagtamdan ken pagraeman a nanginaw ken nangbuangay iti tmi america ken itinto pay tmi global, kada appo terry tugade, cristino inay, lorenzo tabin, amado yoro, ken ariel agcaoili.

nagbalin metten a kontrobersial daytoy plano ken panangbuangay iti tmi. ibingayko man met ti kapanunotak ken bukodko a padas maipapan iti panangisayangkat ken panangbuangay iti maysa a chapter wenno sanga wenno extension ti gumil. panagkunak, daydiay bukodko, bukodmi idi a padas idi ginandatmi met ti mangbangon wenno mangbukel iti maysa a kasla virtual a chapter ti gumil, kasla kasta met ngata met ti nagpasaran da apo tugade idi dawatenda ti pammalubos ti gumil filipinas tapno buklenda ti "gumil america" ken "gumil global."" teknikalidad la (ngata) daytoy. kastat' padasmi ngamin idi iti ambision ti "gumil internet" a saan a napatgan wenno naanamongan ti pannakabukel daytoy ta awan met pagibasaran wenno pamkuatan a provision iti constitution and by-laws ti gf maipapan iti pannakabukel dagiti sabsabali ti kita wenno tipona a chapters a kas koma iti gumil iti internet wenno cyberspace. ti ngamin nadakamat iti agdama a constitution ti gf, maipapan iti pannakaorganize ti maysa a chapter, ket kastoy:
ARTICLE X. ORGANIZATION OF CHAPTERS

Section 1. Any fifteen (15) individuals who qualify to become members as provided in Article III of this Constitution and By-Laws may organize a chapter in any school, municipality, city, province or outside the country. School, municipality or city chapters shall be separately affiliated with the provincial chapter, while provincial or outside-the-country chapters shall be affiliated with GUMIL Filipinas. Outside-the-country chapter shall be within a state or any of the established political subdivisions thereof. A country chapter may be considered upon approval by the Board. The Metropolitan Manila, the site of the principal office of the Association, shall be considered a provincial chapter which embraces the City of Manila, Quezon City, Caloocan City, Pasay City, Makati City, Pasig City, Mandaluyong City, Valenzuela City, Marikina City, Muntinlupa City, Parañaque City and the Municipalities of San Juan, Navotas, Malabon, Las Piñas, Taguig and Pateros, and the neighboring provinces.

Section 2. A prospective chapter shall first apply in writing to GUMIL Filipinas for authority to organize itself.

no suroten ken talken dagita a provisions ti gf constitution, saan ngarud a mabalin a mabukel ti kas iti "gumil internet" agsipud ta saan nga school, municipality, city, province wenno outside-the-country a pisikal a lugar ti internet. makuna a nainsangalubongan a virtual a lugar wenno espasio ti interner. ngem makuna met la ngarud a global (worldwide web).

ket ti "gumil global" saan met ngarud a mabalin a buklen, no suroten ti agdama nga alagaden ti gf. ti konsepto ti "gumil global" ket, in essence, umarngi iti konsepto ti "gumil internet" no ti masakupan wenno saknap ti pagsasaritaan.

ti "gumil america," diak ammo no ania ti opinion ti agdama a gf board no apay a saan a napatgan. ta kuna met ti alagaden nga "a country chapter may be considered upon approval by the Board." saan met ngamin unay a nailawlawag iti alagaden no ania dagiti requirement tapno mabukel ti maysa a country chapter (foreign) ken no ania ti relasion kas pagarigan dagiti existing nga state/county/island/territory chapters (kas koma iti gumil california, gumil hawaii, gumil oahu, gumil guam, kdpy) iti country chapter ("gumil america" wenno "gumil u.s.a."). no suroten ti annuroten dagiti chapters (school, municipal, city) iti filipinas, masapul ti affiliation dagitoy iti yanda a provincial chapters, ket dagitoy met a provincial chapters affiliated iti nailian a gumil, ti gumil filipinas.

saan met ngamin a naagapad iti alagaden a nasken a kadagiti siguden nga adda ken agdama nga state/county/island/territory chapters a masapul nga agtaud wenno mangrugi a mabuangay ti maysa a country chapter kas iti "gumil america."

iti filipinas, adda met kakasta a gannuat idin a nagpanggep a mangbukel iti regional wenno zonal wenno territorial a chapter. pinadas idi dagiti mannurat iti cagayan ti gumil abs wenno gabs (buklen ti il-ili ti aparri, buguey, sta. teresita, no diak agriro). ngem di met nagbayag (diak ammo no formal a naanamongan daytoy ti gf).

kadakami pay iti region 02 (cagayan valley) idi malagipko a pagsarsaritaanmi ti pannakabukel ti maysa a "gumil cagayan valley" wenno "gumil tanap-cagayan." kadakami met idi nga agtutubo, idi 1990s idi nagtitiponkami ket ininaw ken impasngaymi ti libro a "sagibo" nga antolohia dagiti sarita dagiti agtutubo a mannurat nga ilokano, planplanuenmi met no mabalin ngata a buklenmi ti maysa a "gumil agtutubo."

awan ti nagmata kadagitoy a panggep.

ala, ket pampanunotenmi pay a no la mabalin ket mangbukelkami met koma iti "gumil bloggers" wenno "gumil blog" kas chaptermi met a bloggers nga ilokano writers!

ta agingga ngamin a saan a mabaliwan wenno maamendaran gf constitution maipapan itoy a pakaseknan iti organization ti chapters, saanto ken awanto ti mabukel a sabsabali a kita ti chapters ti gumil. limitado ti amin ket agbanag nga "unconstitutional" dagiti panggep ken usuat, uray man no nasayaat ken napintas ti panggep dagitoy a plano, pagangayanna saan a matuloy. ket no saan a matuloy kas gumil, pagangayanna a sumiasi dagitoy ket manginawda iti sabali a gunglo.

kas koma iti tmi itan.

pudno, panawenna met ngaminen, nabayag a panawenna koman, a mabukel dagiti kas iti "gumil global" wenno tmi global. agpayso 'tay imbatad ni apo tugade a "rebbengna unayen a dumakkel ken lumawa ti visiontayo maipanggep iti literatura ken kultura dagiti Ilokano. Nagbaliwen ti Kailokuan wenno Ilokandia. Saan laengen nga idiay Amianan a Luzon wenno ti sibubukel a Filipinas. Iti panirigak, ti Ilokandia ket nagbalinen a global."

saanko a panangkontra wenno panangidadanes daytoy iti gumil. ta paset ti biagkon ti gumil ket iti babassit ken sangkabassit a kabalinan ken mabalbalinak, sumupsuportaak a kankanayon iti gumil filipinas. ti idawatko ita iti agdama a liderato ti gumil filipinas, kitaenda koma no adda posibilidadna a maamendaran ti alagaden. saan la nga iti organization ti chapters. adda pay dagiti dadduma a paset ti alagaden a nasken koma a matarimaan, kas mangmangngegko met laengen no kua a mapagsasaritaan kadagiti pasken ti gumil. karaman ditoy ti maipapan iti membership qualification/requirement ken election of officers. adu ngamin ti agduduma nga interpretasion kadagitoy a provision ket maasikaso koma tapno naan-annayas met laeng ken natantanang ti operasion ti gumil.

ala, ket, iwarwaragawagko ditoy ti suportak iti tmi ket saanna a kayat a sawen a diakon kaykayat ti gumil wenno awanen talekko iti gumil. saan a kasdiay. panagkunak saan a nasken a pampanunoten ti kompetision ditoy ta ania kadi, aya, dagiti kangrunaan a panggep dagitoy a gunglo kada timpuyog no di met laeng, awan sabali, ti pagsayaatan ken pagdur-asan ni mannurat nga ilokano ken ti literatura iloko? saan met a masapul ti salisal ditoy, no la ket napudno ken natakneng ken sagrado ti panggep ti tumunggal maysa maipapan iti maymaysa a gakat ken sayangkat.

ta siasino kadi ti saan nga umanamong itoy a panggep ti gumil filipinas:
  • To provide a forum in which Ilokano writers can undertake common and cooperative efforts to improve their craft of writing literary, historical, research and other works;
  • To enrich Ilokano literature and cultural heritage as phases of the national identity by encouraging the members to concentrate on writing extensively and intensively about the social, economic, cultural and other aspects of growth and development among the Ilokanos through literature, history, research, or the like;
  • To publish books of poetry, short stories, essays, novels, historical accounts, research and critical studies, and other writings; and
  • To assist each member in pursuing his/her writing career and in fulfilling his life as a member of Philippines society.

ket siasino met ti saan nga umanamong kadagitoy a panggep ti tmi:
(1) sirmataenmi ti panagkakammayet dagiti amin a mannurat iti amin a sulinek ti lubong;

(2) sirmataenmi met ti pannakaitandudo ti Literatura Ilokana saan laeng nga iti Kailokuan no di ket kadagiti isu amin a disso a pakaad-adalan ti kannawid, kurditan, ken kananakem ni Ilokano; ken

(3) sirmataenmi ti nasamsamay a pannakasukisok kadagiti amin a gappuanan dagiti mannurat tapno iti kasta mailugar dagitoy a gapuanan iti pakasaritaan ti literatura dagiti Ilokano, iti pakasaritaan ti literatura ti pagilian a Filipinas, iti pakasaritaan ti literatura iti Abagatan-a-Daya nga Asia, iti pakasaritaan ti literatura iti Amianan nga Amerika, ken iti pakasaritaan ti literatura nga exilo.


mannurat.com 8/08/2005

wikwikipedia latta, makapasakit ulo a talaga!

manen, agsakit ti ulok a mangtamtaming iti daytoy rinugiak nga articulo iti wikipedia.org. adu ti "pasaway" a mangipapilit iti kayatda ngem dida met ngarud nga ilawlawag no ania ti natibker a basar wenno scholarly a referencia koma no sapay a baliwan wenno ikkaten/nayonanda ti kastoy wenno kasta a termino wenno balikas iti articulo.

ti pagpupudotan daytoy a tao ("don't make me mad" kunana kaniak, sus, apo, kaam-amak man, hehe!) ket daydiay pay met impanko a salaysay ni apo jose a. bragado, ti "iloko literature: a historical sketch," a naipablaak iti libro a lingka, anthology of iloko literature in english nga impablis ti gumil metro manila ken inedit da appo honor blanco cabie, cles b. rambaud ken daydi placido r. real jr. ipapilit daytoy a tao no kano english ket rebbengna nga ilocano a saan ket nga ilokano. c kano imbes a k. well, kaniak laeng, bukodna la nga opinion daytoy. actually, acceptable iti english uray man c wenno k ti maaramat. ngem ti imasna, binaliwanna pay dagiti orihinal a termino iti salaysay ni apo bragado: ti "iloko" pinagbalinna ketdin nga "ilocano" (kas koma "iloko writer" pinagbalinna nga "ilocano writer" ken "iloko poetry" pinagbalinna nga "ilocano poetry") a nakadadaelanen ti orihinal nga ayug ken panggep ti nasao a salaysay. dakkel ti gidiatna no baliwan dagitoy a termino iti salaysay. sabali no kuan ti ibagbagana, ket makaulaw. kitaenyo ditoy ti palawagko maipapan itoy.

makapasakit a talaga't ulo ta no kasta nga isublik ti orihinal a salaysay, apannanto manen man metten isubli ti ineditna. sana ibaga: "junked unnecessary revisions by Mr. Roy V. Aragon a.k.a. Saluyot." ket sinno met ti di masuron ita? ania, ibasurana ti revisionsko kano? ket saanko met actually a revisions dagidiay ngarud ta isuna ti nalawag a mangrebrebisar iti orihinal a salaysay ni apo bragado ket isubsublik laeng ti kasisigud ti salaysay. diak maawatan ti panggep daytoy a tao. di makaaw-awat. dawdawatek laeng met a mapreserba koma ti orihinal a salaysay kas panagpadayaw koma met ken bassit la a respeto ken ni apo bragado iti orihinal nga intensionna iti salaysayna. ken kasta payen, no adda koma met bassit respetona kadatao, kas nanginaw ken nangirubuat ken nangirugi iti nasao a wikipedia article, inna met koma, a, ikonsulta nga umuna wenno ipakada (ta kasta la ngarud ti annuroten iti wikipedia maipapan iti major edits wenno reverts) kadatao ta pagsasaritaan (ta adda la ngarud met nailatang nga article discussion area wenno talk page ti wikipedia) a nasayaat dagitoy a panagedit. ngem awan met, inna ketdi insultuen datao ("Ilocano is the standard English spelling and Wikipedia is written in English. Roy V. Aragon, don't you understand that? Can you understand my simple English?" inna indugsak piman). basaen ken pagpampanunotanna koma bassit ti wikiquette, hehehe!

tapno masukimatyo, kitaen ditoy ti comparison ti orihinal a salaysay ken ti editing nga inaramid 'toy kunkunak a tao. kitaenyo man ketdi no ania met ti maisingasingyo? ti orihinal a salaysay ket daydiay nahighlight iti duyaw iti kanigid a column, ti met revised ket diay nabalkot iti berde iti kanawan. dagiti nalabaga a letra ket isu dagiti balikas a nabaliwan wenno inikkat daytoy kunkunak a tao. (diak ammo no talaga a gandatna ti mangangaw kadatao, ngem kas madlawyo, iti revisionna, napanna pay inikkat ti link ti blogko a geekmannurat, hehehe! apay, saanak, aya, ngata a maikari a maawagan wenno maibilang kas ilokano writer?)

isu, ket isu ngarud, iti agdama, inikkatko pay laeng temporarily ti salaysay sadiay ni apo bragado ta diak itulok a marangrangkay. kababain met ken ni ninong joe (ninongmi iti kasar ken jane), baka ket no ungtannak ta napankonto met im-impan ngamin! pagsasaritaan pay no maipanto met laeng wenno saanen. no saanen ket panggepko ti mangsurat lattan iti bukodko a salaysay maipapan iti pakasaritaan ti gumil tapno awan ti pakabasbasolan.

hmmm.

mannurat.com 8/04/2005

winnikwikipedia pay ken inniloko

makapaadik met gayam daytoy agwikipedia. no agwikipedia kunak itan ket agirugi, agedit, agnayon, agkissay iti articulo iti wikipedia.org. ken kas nameklan a wikipedian, makikumpog kadagiti pada a pinoy wikipedians ken dadduma pay a wikipedians.

isu met la kukueekon no kasta a makainternetak. hmm. bambantayak ken itultuloyko nga isuksukisokan dagitay rinugiak ken pakimitmitirak a wikipedia articles.

no dadduma, pagsakitan met ti ulo ta no kua adda dagiti di am-ammo wenno lurkers a makibiang kadagiti articulo (agsipud ngarud ta open daytoy a projecto ket uray siasino mabalin a makimitir). kas pagarigan, masdaawka lattan no kalpasan ti nakaad-adu nga impanmo wenno inaramidmo ket inton kuan, inton kitaem manen ket, ne, nabaliwan wenno naikkat met dagitay impanmon! makapasuron, aglalo no anonymous a saan a wikipedian ti nakibiang. ken aglalo no saan met nga hushusto ti impanna wenno inggagarana ti mangloko wenno agvandal. agparang met ketdi amin iti history ti wikipedia amin nga edits wenno napagteng, mai-log pay ti IP address ti user. mabalin pay nga isubli ti kasisigud ti nabaliwan nga articulo.

awan met ketdi pay unay ti pakasikoran a kastoy kadagiti rinugiak nga articulo. adda laeng bassit di pagkaawatan no dadduma kadagiti katintinnulong nga agedit ken agatur iti grammar (diak unay maka-ingles isu a pagyamanan dagiti kakadua a mangat-atur!). kas koma iti rinugiak nga ilokano writers article, adda maysa a wikipedian a nangbaliw iti listaan dagiti mannurat nga ilokano sadiay: ginuduana ti listaan kadagiti mannurat kano nga adda iti filipinas ken dagiti adda iti overseas. nakiro, kunak, met ta kasla adda diskriminasion no inka isinsina ni kastoy wenno kasta a mannurat ket idasigmo a mannurat a taga-filipinas ken mannurat a taga-overseas. magudua ti listaan ket agduma no kuan ti pannakaurnosna nga alpabetikal ken numerikal. isu nga insublik met laeng ti sigud nga urnos ti listaan. sapay ta saandan a balbaliwan. wenno no mabalbaliwan man ket saan koma a mawara daydiay maymaysa a listaan ti amin-amin a mannurat uray dinno man ti yanda, iti filipinas man wenno uray sadino a paset ti lubong wenno ti universo. ti kangrunaan ditoy ket ti maymaysa a listaan ken nakailistaan ti amin a mannurat a saan a mapagsisina agsipud ta maymaysada kas mannurat nga ilokano.

kabayatanna, ti maysa a kontrobersial ita nga articulo ket daydiay ilokano language wikipedia a pakarikutan ni wikipedian chris sundita, maysa a linguist.

kontrobersial kunak man ta adda wenno addada maseknan a mangdildillaw iti authority dagiti nakalanad sadiay maipapan iti samtoy. ket ti mangkueskuestion, maysa kano isuna a puro nga ilokano ket kas puro maysa a patneng wenno native speaker ti iloko. dillawenna ni sundita ta saan kano met nga ilokano ken saan met nga agsasao iti iloko daytoy.

maysa kadagiti "kuestionable" kano ket ti sumaganad a lanad:
Ilokano is uniform for the most part, but linguists recognize that there are two main dialect groups - northern and southern with each having it's own dialect.

One major difference between the northern and southern dialects is the pronunciation of the vowel e.

In the northern dialect, e is typically pronounced as an open-mid front unrounded vowel or [ɛ]. This is pronounced similarly to English bed.

In the southern dialect, the letter e has two pronunciations. In words of Spanish and other words foreign origin, it is pronounced [ɛ] as in the northern dialect. In native Ilokano words, e is pronounced as a close back unrounded vowel or [ɯ]. This is sound is found in many Philippine languages like Kinaray-a as well as non-Philippine languages such as Japanese, and Turkish.
makaunget san ti mangkueskuestion ket agpinnapilitda ken sundita. basaen ditoy ti kasla interpellation wenno annotation a reklamona (dagiti nalabaga a letra iti kanawan).

ti met makunak ditoy, kas patneng met nga ilokano ken maysa a napeklan met nga umiiloko (kas agbasbasa, mannurat, agad-adal, agsuksukisok), no maysa a native iloko speaker ket maymaysa ti panangibalikas wenno panangisaoda iti dayta e a pagrikrikiaran. nangngegkon ti panagsao dagiti patneng a taga-norte ken taga-sur ken dagiti dadduma pay a probinsia iti kailokuan ngem kasla awan sa met pagdumaan ti pananglabikas este panangbalikasda iti e? diak ammo, ta saanak met a linguist koma. ngem no patneng nga ilokano ken umiiloko, maymaysa ti saoda iti dayta e iti kas koma iti "wen," "met," "bedbed," "ilem," "isem," "panagem," "nakem," "timel," "belleng," "aweng," "palileng," "baket," "ubet," "gawed," "kerret," "siket," "lengleng" "alimuteng," "alsem," "pekkel," "kuribetbet," "pamulinawen" ken dadduma pay.

diak ammo no dayta nga e ti ibagbaga ni chris dita a kapadpad ti e iti english a "bed" nga ejemplona.

ta no baliksem a kasla "bed" dagita a words ket awanen, nabasa nga "e" ti balbaliksemon ket madlaw la unayen a saanka a patneng nga umiiloko ket kaska la dagitayen kunada a "hilaw" nga ilokano a no agilokoda ket kasla tagalog ti panagbalikasda. "wen, manong, naemas te penakbet ken denengdeng!" kunada a kasla agliblibbi nga agsao.

wenno kas ngata e kadagiti balikas a "serrek," "parek," "durek," "ledda," wenno "rebba"?

kabayatanna pay, adtoy dagiti dadduma pay a pakakumikomak iti wikipedia:
adunto pay. agingga a masangok.