2 pay a neruda

nagpintas daytay patarus ni gayyem joel iti maika-13 a poema ni pablo neruda iti "Veinte poemas de amor y una canción desesperada". addaytoy, natignayak met, manen, a mangipatarus met iti neruda. panggepko koma ngamin nga ipatarus amin iti iloko ti veinte poemas ken 'diay cancion. binusatak iti kapopularan, ti maika-20 a poema. ngem diak metten maitultuloy, agtaltalinaed lattan a pangted. marigatanak ngamin. saan a basta met nga obra daytoy agipatarus. kaska met la agputputar. saan a maliklikan ti panangtedmo iti bukodmo a reading, pamanunotan, interpretasion iti ipatarusmo a texto. nangruna no agduma ti lugar, kultura, aglawlaw ken panawen ti agipatpatarus iti maipatpatarus. ikarigatam a tiliwen ti intension ken expektasion ti autor ken ti sinurat. no kua, agtinnag a literal no di maaluadan. no kua ,kayatmon a bukodan ti texto ta no kua, tagikukuaennaka metten a maminpinsan ti texto, makitam ti bagim iti/kadagiti persona.

ti rigatna pay, iti daytoy panagdurdursok datao a mangyiloko iti sumagmamano a daniw ni neruda, kasla ketdi segunda mano ti texto a pakakumikomak. wen, ta patarus met laeng daytoy nga english manipud iti orihinal nga español ni neruda. pagdaksanna ta saanko nga inkaskaso wenno inyul-ulo ti sabjeksko idi nga spanish 101 ken 102 iti colegio. wen, naabotak pay ti spanish subjects iti college (no apay ketdi ngamin nga inikkatdan, a! kasano pay ita a maawatan ken maapresiar kas pagarigan dagiti orihinal a texto kas pagarigan da rizal, morga, recto ken dagiti nalatak nga españoles ken/wenno latino americanos a mannurat a kas kada neruda, marquez, lorca, mistral?). diak man ammo ta naipasak met dagidi a sabjekko ngem awan a pulos simrek iti ulok. pagay-ayatko ti agbasa iti español a texto ken cancion ngem diak maaw-awatan. malaksid laeng ciempre iti manmano nga español a balikas a gagangayen a maar-aramat iti iloko wenno filipino. immuna a nagbalawak iti daytoy a kunaek a disabilidad ti pinoy iti cultura ken/wenno lenguahe nga español idi naglatak ti grupo dagiti ubbing a puerto ricans a kumakanta a menudo (di ngata ammo dagiti agtutubo itan a ni sikat a sikat a ricky martin ket sigud a kameng ti menudo, isu idi ti kaubingan iti grupo idi im-immay pay ti menudo iti filipinas, cute nga ubing idi ket itan hunk na hunk metten!), ta adda cancionesda nga spanish, aysiay, diak met maawatan! aglalo manen idi mangngegko dagiti spanish songs ni julio iglesias wenno ni jose feliciano, kunkunak inkabesak met la koma dagidi spanish subjectsko!

ngem sabalinton a saritaan man dayta maipapan iti patarus ken panagipatarus, is-ispanis, menmenudo...

adtoy man ngarud ti dua pay nga inyilokok a neruda (ti umuna ket isu ti primera poema iti "veinte..." ket ti met maikadua a daniw, diak masinunuo no ania a coleccion ti naggapuanna [adda naalak nga orig spanish ti sumagmamano a libro ni neruda kas iti "cien sonetos de amor," "canto general," "residencia en la tierra," el libro de las preguntas" ngem diak masapulan. ania ketdi koman, a, aya no ammok ti agespaniol, numuna ta diak makasarak iti english version dagitoy a colleccion!] contrast daytoy a daniw mangiparangarang iti marxista a a nakem ken pakinakem ni neruda iti immuna a romantico a daniwna):


Bagi ti Babai

Bagi ti babai, puraw a turturod, puraw a lupluppo,
kaska la maysa a lubong, sisusuko a nakaidda.
Tukodennaka 'toy narusanger a bagi ti mannalon
ket lumagto ti anak manipud iti tukot ti daga.

Agmaymaysaak a kas iti usok. Linibasandak dagiti billit,
ket ginabsuonannak ti rabii iti nasabrak a panangsakupna.
Minulika a kas igam tapnon maalawko ti bagbagik,
kas maysa a bala iti panak, maysa a bato iti palsiitko.

Ngem dumteng ti oras ti panagibales, ket ay-ayatenka.
Bagi ti kudil, ti lumot, ti mailiwan ken napalet a gatas.
O dagiti baso ti barukong! O dagiti mata ti kaawan!
O dagiti derosas a sabong iti rusok! O dayta timekmo, nabannayat ken naliday!

Bagi ti babai, agtalinaedak iti asim
Ti wawko, ti awan inggana nga essemko, ti agbaliwbaliw a dalanko!
Nalidem a lanlansad-karayan a pagsaysayasayan ti agnanayon a wawko
ken pakaan-anudan ti kettangko, ken ti di mamingga a saem.


Dagiti Diktador

Adda angot a nagtalinaed iti kaunasan:
napaglalaok a dara ken bagi, maysa a kumutikot
a petalo a makapaalidukdok.
Iti nagbabaetan dagiti pinuon ti niog napno dagiti tanem
iti nasnaspig a tultulang, iti di makauni a sakuntip-patay.
Agbitbitla ti nakain-inaka a diktador
addaan dakkel a kallugong, balitok a sallapid, ken kuelio.
Sumilsilap a kas relo ti bassit a palasio
ket dagiti garakgak a de-guantes
no kuan ballasiwenda dagiti pasilio
ket kaduaenda dagiti natay a timek
ken dagiti kaikalkali nga asul a ngiwngiwat.
Saan a makita ti panagsangsangit, kas iti mula
a ti bukbukelna awan sardengna nga agtintinnag iti daga,
a ti dadakkel ken bulsek a bulbulongna agbiag uray awan lawag.
Dumakdakkel ti gura rukod iti rukod,
das-al iti das-al, iti nakaam-amak a danum ti lipnok,
addaan iti subsob a napno iti nana ken ulimek.